طراحان ایرانی در انتظار ایجاد صنعت مد در کشور

سیامک ناظمی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره مهم‌ترین مسائلی که کارگروه ساماندهی مد و لباس پس از تغییرات اخیر باید به آن توجه کند، اظهار کرد: بحث اقتصادی یکی از موضوعات حائز اهمیت است که راهکارهای زیادی برای رفع این مشکل وجود دارد. از طرفی یکی از مشکلات دیگر که آن هم در بُعد حمایتی دیده می‌شود، موضوع کپی‌رایت است؛ یکی از دغدغه‌های جدی طراحان لباس اکنون، تدوین قانونی برای مقابله با دزدیده شدن طرح و ایده‌هایشان است.

او از «بیمه» به عنوان مطالبه دیگر طراحان لباس یاد کرد و گفت: اکثر طراحان لباس به شکل فری‌لنسری (آزادکاری) مشغول هستند و چون به صورت تمام‌وقت جایی مشغول نیستند، چالش‌های بیمه‌ای دارند و برخلاف گروه دیگر که در یک مجموعه شاغل هستند، از مزایای بیمه بهره‌مند نمی‌شوند. تعدادی از طراحان به شکل مستقیم از سمت کارگروه ساماندهی مد و لباس به سازمان تامین اجتماعی معرفی می‌شوند. پیشنهاد ما تبیین ساختاری شفاف با معیارهای دقیق بوده است تا سالانه تعدادی مشخص شامل این بیمه طراحان شوند. در این زمینه با تامین اجتماعی هم جلساتی داشتیم و پیشنهاد آنها نیز شفاف‌سازی از سوی کارگروه است.

این استاد دانشگاه همچنین به یک چالش فرهنگی اشاره کرد و ادامه داد: در حال حاضر مسیر پوشش و نوع لباس پوشیدن افراد در جامعه به‌ویژه در شهرهای بزرگ با آنچه که حاکمیت درنظر می‌گیرد، متفاوت است. در این بین طراح باید خواسته کدام گروه را رعایت کند؟ و این امر برای او تبدیل به یک چالش می‌شود.

ضرورت تسهیل‌گری به جای تصدی‌گری

او تاکید کرد: اعتقاد بنده این است که حاکمیت باید از فضای تصدی‌گری فاصله گرفته و به سمت تسهیل‌گری در زمینه مد و لباس حرکت کند. دخالت کمتر حتی به نفع وجهه عمومی دولت می‌شود.

ناظمی ادامه داد: چند وقت قبل بررسی‌هایی انجام می‌دادیم که ببینیم در دنیا چه قوانینی در حوزه مد و لباس وجود دارد و نکته جالبی که دریافتیم این بود که کشورهای دیگر، به‌ویژه کشورهای توسعه یافته، به نوع لباس پوشیدن شهروندان خود ورود نمی‌کنند و به مسائل دیگری از جمله فرهنگ‌سازی در زمینه «مد پایدار» و بازطراحی و بازیافت پوشاک تاکید می‌کنند. به طور مثال یکی از کشورها برای فرهنگ‌سازی گسترش مد پایدار، مالیات کسانی که لباس‌های قدیمی را تعمیر می‌کردند، نصف کرده بود یا برای مدل خاصی از لباس، مالیات بر ارزش افزوده را به شکل چشمگیری کاهش داده بود.

او با بیان اینکه ورود در نوع پوشش با مفهوم مُد در تناقض است، گفت: جامعه پویا است و وجود نسل‌های مختلف با سلیقه‌های متفاوت سبب می‌شود نتوان به نحوی تصمیم گرفت که مثلا مردم چند نوع لباس خاص را برای مدت زمانی طولانی بپوشند. در هشت هزار سال گذشته، پوشش بسته به مسائل مختلفی از جمله موضوعات سیاسی، اقتصادی و … تغییر کرده است. بنابراین قانون‌گذاری برای مُد از جنس قوانینی است که بعدا اجرا کردن آن نیز سخت می‌شود چون جامعه مدام در حال تغییر است و مولفه‌ها و ارزش‌هایش متفاوت شده است. این امر بر وجهه قانون‌گذار نیز اثرگذار است.

طراحان از کارگروه ساماندهی مد و لباس چه توقعی دارند؟

ناظمی گفت: بر اساس تصویری که از جامعه طراحان لباس می‌گیرم، توقعی که این افراد از کارگروه ساماندهی مد و لباس دارند، چیزی شبیه فدراسیون مد ایتالیا است. جامعه طراحان دوست دارند افرادی در این کارگروه شاغل باشند که دیدگاه درستی به صنعت مُد داشته باشند و بتوانند صنعت مد را ایجاد کنند. اما عملا حتی عنوان کارگروه و آوردن واژه «ساماندهی» با خواسته جامعه طراحان که به دنبال ایجاد صنعت مد هستند منافات دارد. تفاوت دیدگاه جامعه طراحان لباس با دیدگاه دوستان فعال در کارگروه حتی در جلسات همفکری هم که گذاشته می‌شود مشخص است و عملا اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد.