چن ژی مغز متفکر کلاهبرداری دنیای رمزارزها کیست؟

چن ژی تنها ۳۷ سال دارد، اما متهم شده است که «مغز متفکر امپراتوری وسیع کلاهبرداری سایبری و یک شبکه جنایی بناشده بر رنج انسان‌ها» است.

به گزارش « تجارت آسیا» با ریش کم‌پشت پروفسوری و چهره‌ای کودکانه، حتی از سن واقعی خود هم جوان‌تر به نظر می‌رسد. اما ثروت او خیلی سریع و به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

هفته گذشته، وزارت دادگستری آمریکا او را به اداره‌ مراکز کلاهبرداری در کامبوج متهم کرد؛ مراکزی که از قربانیانی در سراسر جهان میلیاردها دلار رمزارز سرقت کرده‌اند. وزارت دارایی آمریکا نیز حدود ۱۴ میلیارد دلار بیت‌کوین را که می‌گوید به چن ژی مرتبط است، مصادره کرده و اعلام کرده این بزرگ‌ترین کشف و توقیف رمزارز در تاریخ است.

وب‌سایت شرکت چن ژی، با نام «گروه پرینس کامبوج»،‌ او را در وب‌سایتش این طور معرفی می‌کند: «کارآفرین مورد احترام و نیکوکار شناخته‌شده» که «بینش و رهبری‌اش گروه پرینس را به یکی از پیشتازان کسب‌وکار پایبند به استانداردهای بین‌المللی در کامبوج تبدیل کرده است». بی‌بی‌سی برای دریافت نظر و واکنش این شرکت با آن‌ها تماس گرفته است.

درباره چن ژی، این چهره مرموزی که گفته می‌شود یک امپراتوری کلاهبرداری را اداره می‌کند، دقیقا چه می‌دانیم؟

پیشرفتی حیرت‌انگیز

او در استان فوجیان در جنوب شرق چین بزرگ شده است. ابتدا شرکت کوچکی در حوزه بازی‌های اینترنتی داشت که ظاهرا چندان موفق نبود. سپس در اواخر ۲۰۱۰ یا ۲۰۱۱ به کامبوج نقل مکان کرد و فعالیت خود را در بخش در حال رونق املاک و مستغلات آغاز کرد.

زمان ورود او دقیقا با آغاز تب سفته‌بازی در بازار مسکن کامبوج هم‌زمان شد. این جهش در بازار با دسترسی به زمین‌های وسیع تصاحب‌شده از سوی افراد قدرتمند و چهره‌های بانفوذ سیاسی و همچنین هجوم گسترده سرمایه‌های چینی تغذیه می‌شد.

بخشی از این سرمایه‌ها از «ابتکار کمربند و جاده» شی جین‌پینگ،‌ رئیس‌جمهور چین، برای صادرات تاسیسات زیربنایی ساخت این کشور آمده بود و بخش دیگر از سوی سرمایه‌گذاران چینی که به دنبال گزینه‌هایی ارزان‌تر از بازار داغ و گران مسکن در چین بودند. شمار گردشگران چینی در کامبوج نیز به سرعت رو به افزایش بود.

چشم‌انداز شهری پنوم‌پن، پایتخت کامبوج، به‌شدت دگرگون شد. بافت شهری کم‌ارتفاع با عمارت‌های استعماری فرانسوی به رنگ زرد خردلی، جای خود را به جنگلی از برج‌های بلند شیشه‌ای و فولادی داد.

دگرگونی شهر ساحلی سیهانوک‌ویل، که زمانی تفریحگاهی آرام در کنار دریا بود، حتی شدیدتر بود. نه‌تنها گردشگران و دلالان چینی املاک به آن‌جا می‌رفتند، بلکه قماربازان نیز روانه آن منطقه شدند چون قمار در چین غیرقانونی است.

کازینوهای جدید، در کنار هتل‌ها و برج‌های مجلل و پر زرق‌وبرق سر برآوردند و درآمدهای کلانی از این راه کسب شد.

اما مسیر رشد چن ژی حیرت‌انگیزتر از بقیه بود.

او در سال ۲۰۱۴ شهروندی کامبوج را کسب کرد و تابعیت چینی خود را کنار گذاشت. این تغییر به او اجازه داد که به نام خودش زمین بخرد، اما نیازمند سرمایه‌گذاری یا کمک مالی حداقل ۲۵۰ هزار دلاری به دولت بود.

هرگز معلوم نشد که سرمایه اولیه چن ژی دقیقا از کجا آمده است. او هنگام درخواست برای افتتاح حساب بانکی در «جزیره مَن» در سال ۲۰۱۹، نام عموی ناشناسی را ذکر کرد که به گفته او، در سال ۲۰۱۱ دو میلیون دلار برای راه‌اندازی نخستین شرکت ساختمانی‌اش به چن ژی داده بود، اما هرگز مدرکی برای این ادعا ارائه نشد.

چن ژی در سال ۲۰۱۵ گروه پرینس را با تمرکز بر توسعه املاک‌ و مستغلات تاسیس کرد. او در آن زمان تنها ۲۷ سال داشت.

در سال ۲۰۱۸ مجوز بانکداری تجاری دریافت کرد تا بانک پرینس را راه‌اندازی کند. در همان سال، با سرمایه‌گذاری حداقل ۲/۵ میلیون دلاری در قبرس، گذرنامه این کشور را گرفت و از این طریق توانست به اتحادیه اروپا دسترسی پیدا کند. بعدها تابعیت کشور وانواتو را نیز به دست آورد.

چن ژی سومین شرکت هواپیمایی کامبوج را راه‌اندازی کرد و در سال ۲۰۲۰ مجوز فعالیت برای چهارمی را نیز گرفت. شعبه املاک پرینس، مراکز خرید لوکس در پنوم‌پن ساخت و هتل‌های پنج‌ستاره در سیهانوک‌ویل تاسیس کرد. او حتی طرحی جاه‌طلبانه برای ساخت یک بوم‌شهر ۱۶ میلیارد دلاری به نام «خلیج نورها» را داشت.

در سال ۲۰۲۰، چن ژی بالاترین عنوان افتخاری اعطا‌شده از سوی پادشاه کامبوج، یعنی «نیک اوکنها» را دریافت کرد که نیازمند دست‌کم ۵۰۰ هزار دلار کمک مالی به دولت است.

او پیش از آن، از سال ۲۰۱۷، مشاور رسمی سار خنگ، وزیر کشور بود و با پسر او سار سوکها نیز شراکت تجاری داشت. او همچنین مشاور رسمی هون سن، قدرتمندترین مقام کامبوج، بود و پس از آن که هون مانت در سال ۲۰۲۳ جانشین پدرش به عنوان نخست‌وزیر شد، به عنوان مشاور او نیز منصوب شد.

در رسانه‌های محلی، چن ژی به عنوان یک فرد نیکوکار ستایش می‌شد که بورسیه‌هایی برای دانشجویان کم‌درآمد تامین می‌کرد و کمک‌های چشمگیری برای مقابله کامبوج با همه‌گیری کووید-۱۹ اهدا کرده بود.

با این حال، او همچنان به دور از هیاهوی رسانه‌ها و با حضور محدود در انظار عمومی، چهره‌ای مرموز باقی ماند.

جک آداموویچ دیویس، روزنامه‌نگاری که سه سال روی پرونده چن ژی تحقیق کرده و گزارش او سال گذشته در رادیو آسیای آزاد منتشر شد، می‌گوید: «هر کس مستقیما با او کار کرده یا با او در یک اتاق بوده، چن ژی را فردی بسیار مودب، آرام و سنجیده توصیف می‌کند.»

او ادامه می‌دهد: «به نظرم این که اهل جنجال و خودنمایی نبود تا به سوژه نشریات زرد تبدیل شود، انتخابی هوشمندانه بود. حتی کسانی که حالا نمی‌خواهند نامشان کنار نام او دیده شود، همچنان تحت تاثیر کاریزمای آرام و وقار او هستند.»

اما این‌همه قدرت و ثروت از کجا می‌آمد؟

«فهرستی طولانی از جرایم فراملی»

در سال ۲۰۱۹ حباب املاک در سیهانوک‌ویل ترکید. صنعت قمار آنلاین که باندهای تبهکار چینی را جذب کرده بود، به جنگ‌های خشونت‌بار بر سر قلمرو فعالیت منجر شد و این وضعیت باعث رکود صنعت گردشگری شد.

هون سن، نخست‌وزیر وقت کامبوج، در اوت همان سال تحت فشار چین قمار آنلاین را ممنوع کرد. حدود ۴۵۰ هزار چینی پس از فروپاشی تجارت اصلی شهر، سیهانوک‌ویل را ترک کردند. در این شرایط بسیاری از مجتمع‌های مسکونی گروه پرینس خالی ماند.

با این حال، چن ژی همچنان به گسترش حوزه‌های تجاری خود و خرج‌ کردن بی‌پروا ادامه داد.

به گفته مقام‌های بریتانیا، او در سال ۲۰۱۹ یک عمارت ۱۲ میلیون پوندی در شمال لندن و یک ساختمان اداری ۹۵ میلیون پوندی در منطقه مالی شهر خرید. آمریکا نیز می‌گوید او و شرکایش املاکی در نیویورک، جت‌های خصوصی، قایق‌های لوکس تفریحی و حتی یک نقاشی پیکاسو خریده‌اند.

مقام‌های آمریکایی ادعا می‌کنند که ثروت چن ژی از پرفروش‌ترین کسب‌وکار امروز آسیا، یعنی کلاهبرداری آنلاین، و قاچاق انسان و پول‌شویی مرتبط با آن آمده است.

آمریکا و بریتانیا تحریم‌هایی علیه ۱۲۸ شرکت مرتبط با چن ژی و گروه پرینس، و نیز ۱۷ فرد از هفت ملیت مختلف وضع کرده‌اند که گفته می‌شود در اداره امپراتوری کلاهبرداری او نقش داشته‌اند. دارایی‌های مرتبط با چن ژی در آمریکا و بریتانیا نیز مسدود شده است.

در اعلامیه تحریم‌ها از یک شبکه پیچیده شرکت‌های صوری و کیف‌پول‌های رمزارزی سخن گفته شده که پول‌ها از طریق آن‌ها جابه‌جا می‌شده تا منبع آن پنهان بماند.

در این بیانیه آمده است: «سازمان جنایی فراملی گروه پرینس از فهرستی طولانی از جرایم فراملی سود می‌برد؛ از جمله اخاذی جنسی اینترنتی، نوعی کلاهبرداری که با درخواست و سپس تهدید به سوءاستفاده از محتوای جنسی، اغلب از کودکان، انجام می‌شود، همچنین پول‌شویی، انواع کلاهبرداری‌ها و باج‌گیری‌ها، فساد، قمار غیرقانونی آنلاین و قاچاق انسان، شکنجه و اخاذی از کارگران به‌بردگی‌کشیده‌شده برای پیشبرد فعالیت دست‌کم ۱۰ مرکز کلاهبرداری در کامبوج.»

«امپراتوری کلاهبرداری»

چین نیز دست‌کم از سال ۲۰۲۰ به صورت بی‌سروصدا در حال تحقیق درباره گروه پرینس بوده است. این شرکت در چندین پرونده قضایی به اجرای طرح‌های کلاهبرداری اینترنتی متهم شده است.

اداره امنیت عمومی شهرداری پکن یک کمیته ویژه برای تحقیق درباره «گروه پرینس، یک شبکه بزرگ قمار آنلاین فراملی مستقر در کامبوج» تشکیل داده است.

به گفته مقام‌های آمریکا و بریتانیا، در مرکز این فعالیت‌ها مجموعه‌هایی مانند پارک علمی و فناوری گلدن فورچون قرار داشت که گروه پرینس در چری توم، نزدیک مرز ویتنام، ساخته است.

گروه پرینس در گذشته هرگونه نقش داشتن در کلاهبرداری را رد کرده و گفته بود دیگر هیچ ارتباطی با گلدن فورچون ندارد، اما آمریکا و بریتانیا می‌گویند تحقیقات آن‌ها نشان می‌دهد همچنان پیوند تجاری آشکاری میان آن‌ها وجود دارد.

آقای آداموویچ دیویس برای تحقیق درباره چن ژی، با شماری از افرادی که در نزدیکی گلدن فورچون زندگی یا کار می‌کردند گفت‌وگو کرده است. به گفته آن‌ها، ضرب‌وجرح‌های وحشیانه علیه عمدتا چینی‌ها، ویتنامی‌ها و مالزیایی‌هایی که تلاش می‌کردند از آنجا فرار کنند، رایج بوده است. این افراد کسانی بودند که وادار به کار برای مراکز کلاهبرداری‌های اینترنتی شده بودند.

به باور او «آنچه چن ژی را از دیگران متمایز می‌کند، گستره عظیم فعالیت‌های اوست». او می‌گوید این‌که گروه پرینس توانسته با وجود اتهامات جنایی سنگینی که با آن روبه‌رو است، چنین فعالیت‌هایی در سطح جهانی داشته باشد بدون آن که توجه زیادی به خود جلب کند، حیرت‌انگیز است.

آقای آداموویچ دیویس ادامه می‌دهد: «نکته‌ای که باید خیلی‌ها را نگران کند این است که چن ژی هرگز نباید می‌توانست چنین املاک و دارایی‌هایی را در سنگاپور، لندن یا آمریکا خریداری کند. وکلا، حسابداران، مشاوران املاک و بانکداران، همگی باید این گروه را زیر سوال می‌بردند و می‌گفتند این حساب و کتاب درست درنمی‌آید. اما آن‌ها این کار را نکردند.»

امروز، پس از هیاهویی که به دلیل تحریم‌های آمریکا و بریتانیا ایجاد شده، شرکت‌ها با دستپاچگی تلاش می‌کنند هرگونه ارتباط خود را با گروه پرینس قطع کنند.

بانک مرکزی کامبوج ناچار شده به سپرده‌گذاران نگران اطمینان دهد که می‌توانند پول خود را از بانک پرینس برداشت کنند. مقام‌های کره جنوبی نیز ۶۴ میلیون دلار از سپرده‌های این بانک را که در موسسات مالی کره نگهداری می‌شود، مسدود کرده‌اند.

دولت‌های سنگاپور و تایلند وعده داده‌اند که تحقیقات مستقلی درباره شرکت‌های زیرمجموعه پرینس در حوزه قضایی خود انجام دهند. از میان ۱۸ فردی که آمریکا و بریتانیا در این پرونده تحریم کرده‌اند، سه نفر سنگاپوری هستند.

دولت کامبوج تاکنون واکنش چندانی نشان نداده و فقط از آمریکا و بریتانیا خواسته اطمینان داشته باشند که شواهد و مدارک‌شان برای این وارد کردن اتهامات کافی است.

اما برای نخبگان حاکم کامبوج، پس از این سال‌ها نزدیکی با چن ژی، فاصله گرفتن از او کار آسانی نخواهد بود. کامبوج پیش از این نیز به دلیل چشم‌پوشی از فعالیت کسب‌وکارهای مرتبط با کلاهبرداری تحت فشار روزافزونی بود. برخی برآورد می‌کنند که این کسب‌وکارها ممکن است تا نیمی از اقتصاد این کشور را به خود اختصاص داده باشد.

اما سرنوشت خود چن ژی چه شد؟

از زمان اعلام تحریم‌های اخیر هیچ خبری از او نیست. به نظر می‌آید این تاجر مرموز که زمانی در شمار قدرتمندترین چهره‌های کامبوج بود، اکنون ناپدید شده است.