قیمت برنج ایرانی سر به فلک زد

 در آذرماه ۱۴۰۴، قیمت برنج با کیفیت ایرانی به حدود ۵۰۰ هزار تومان رسیده است، دلار در محدوده ۱۲۸ هزار تومان نوسان دارد و قیمت سکه نیز از ۱۳۵ میلیون تومان فراتر رفته. در همین حال، دریافتی ماهانه یک کارگر یا بازنشسته با حداقل درآمد بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان است؛ رقمی که در صورت اختصاص کامل به خرید برنج، در بهترین حالت تنها برای خرید حدود ۲۴ کیلوگرم برنج ایرانی کفایت می‌کند.

به گزارش « تجارت آسیا» مقایسه قیمت سه تومانی برنج ایرانی در سال ۱۳۵۷ با قیمت میانگین ۵۰۰ هزار تومانی آن در آذرماه ۱۴۰۴ آشکار می‌کند که طی نزدیک به پنج دهه، قیمت این محصول تقریبا ۱۳۰ هزار برابر شده و بیش از ۱۶ میلیون درصد افزایش یافته است.

بر اساس آمار و ارقامی که مسئولان دولتی و برخی نمایندگان مجلس اعلام کرده‌اند، مصرف سالانه برنج در ایران بین ۲.۷ تا ۳.۶ میلیون تن برآورد شده است. طبق آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی، در سال جاری حدود ۱.۸ میلیون تن برنج از شالیزارهای کشور برداشت شده است، رقمی که به معنای کسری حدود یک میلیون تن برنج در بازار داخلی است.

اگر آمار دولتی مبنا قرار بگیرد، به معنای این است که شکاف موجود میان تولید و تقاضا از طریق واردات پر می‌شود. وزیر جهاد کشاورزی نیز اخیرا اعلام کرده است که حدود ۵۰ درصد مصرف برنج در یک سال گذشته از برنج وارداتی بوده است، اظهارنظری که نشان می‌دهد وابستگی به برنج خارجی، به‌ویژه در دوره‌های گرانی، به میزان محسوسی تشدید شده است.

در همین چارچوب، داده‌های پژوهشی نیز از کاهش سرانه مصرف برنج حکایت دارد. بر اساس گزارش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت، سرانه مصرف برنج در ایران طی دهه ۱۳۹۰ حدود ۱۱ کیلوگرم کاهش یافته و از ۴۴ کیلوگرم در سال ۱۳۹۰ به حدود ۳۵ کیلوگرم در سال‌های اخیر رسیده است. با این حال، اهمیت این کاهش صرفا در عدد نهایی آن خلاصه نمی‌شود، چراکه همان طور که گفته شد، آنچه در عمل رخ داده تغییر اجباری الگوی مصرف از با کیفیت به بی‌کیفیت یا کیفیت کمتر بوده است. به این ترتیب که مصرف برنج ایرانی به میزان محسوسی کاهش یافته و در مقابل برنج‌های خارجی ارزان‌تر در سبد مصرفی خانوارها جایگزین شده‌اند. با این حال، حتی همین جایگزین ارزان نیز اکنون با حذف ارز ترجیحی در حال حذف شدن از سفره ایرانیان است.

بر اساس آمار و ارقامی که مسئولان دولتی و برخی نمایندگان مجلس اعلام کرده‌اند، مصرف سالانه برنج در ایران بین ۲.۷ تا ۳.۶ میلیون تن برآورد شده است. طبق آخرین آمار وزارت جهاد کشاورزی، در سال جاری حدود ۱.۸ میلیون تن برنج از شالیزارهای کشور برداشت شده است، رقمی که به معنای کسری حدود یک میلیون تن برنج در بازار داخلی است.

اگر آمار دولتی مبنا قرار بگیرد، به معنای این است که شکاف موجود میان تولید و تقاضا از طریق واردات پر می‌شود. وزیر جهاد کشاورزی نیز اخیرا اعلام کرده است که حدود ۵۰ درصد مصرف برنج در یک سال گذشته از برنج وارداتی بوده است، اظهارنظری که نشان می‌دهد وابستگی به برنج خارجی، به‌ویژه در دوره‌های گرانی، به میزان محسوسی تشدید شده است.

در همین چارچوب، داده‌های پژوهشی نیز از کاهش سرانه مصرف برنج حکایت دارد. بر اساس گزارش موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت، سرانه مصرف برنج در ایران طی دهه ۱۳۹۰ حدود ۱۱ کیلوگرم کاهش یافته و از ۴۴ کیلوگرم در سال ۱۳۹۰ به حدود ۳۵ کیلوگرم در سال‌های اخیر رسیده است. با این حال، اهمیت این کاهش صرفا در عدد نهایی آن خلاصه نمی‌شود، چراکه همان طور که گفته شد، آنچه در عمل رخ داده تغییر اجباری الگوی مصرف از با کیفیت به بی‌کیفیت یا کیفیت کمتر بوده است. به این ترتیب که مصرف برنج ایرانی به میزان محسوسی کاهش یافته و در مقابل برنج‌های خارجی ارزان‌تر در سبد مصرفی خانوارها جایگزین شده‌اند. با این حال، حتی همین جایگزین ارزان نیز اکنون با حذف ارز ترجیحی در حال حذف شدن از سفره ایرانیان است.