افزایش بی سابقه قیمت میوه و سبزیجات در کشور

بررسی روند افزایش قیمت میوه و سبزیجات نشان می‌دهد شیب صعودی قیمت‌ها از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا امروز بی‌سابقه بوده است. تنها در دوره دولت سیزدهم (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲)، قیمت هندوانه ۲۰۹ درصد، گوجه‌فرنگی ۱۳۲ درصد و بادمجان ۱۳۹ درصد افزایش داشته است.

به گزارش « تجارت آسیا» افزایش قیمت‌ها در خردادماه ۱۴۰۲ نیز شدت گرفت، به طوری که طبق نرخ مصوب میادین میوه و تره‌بار، برخی محصولات در قیاس با بازه دوازده‌ماهه قبلی تورمی بین ۶۰ تا ۱۲۰ درصد داشتند. این وضعیت بر میزان سرانه مصرف میوه در ایران تاثیر مستقیم گذاشته و آن را کاهش داده است.

بحران تورم در بازار میوه و سبزیجات با توجه به اینکه رئیس اتحادیه بارفروشان در سال ۱۴۰۰ از کاهش ۵۰ درصدی مصرف میوه در ایران خبر داده بود نگران‌کننده‌تر هم می‌شود. با در نظر گرفتن افزایش شدید قیمت‌ها در سه سال اخیر، احتمالا این رقم در حال حاضر بیشتر هم شده است.

نکته قابل‌توجه این است که ایران ۲.۵ برابر سرانه تولید جهانی میوه تولید می‌کند، اما مصرف داخلی آن به یک‌چهارم استاندارد جهانی رسیده است.

این کاهش مصرف، الگوی خرید را نیز تغییر داده است. در حالی که خرید میوه در ایران همواره به‌شکل کیلویی بوده است، امروز بسیاری از خانوارها به خرید دانه‌ای روی آورده‌اند. این روند نشانه کاهش توان اقتصادی خانوارهای متوسط و ضعیف در تامین حداقل نیازهای تغذیه‌ای است.

میوه‌های خاص و افزایش اختلاف طبقاتی در بازار میوه و تره‌بار

در شرایطی که بخش عمده‌ای از مردم برای خرید میوه‌های معمولی با قیمت هر کیلو ۳۵ تا ۷۰ هزار تومان دچار مشکل شده‌اند، ورود میوه‌های ویژه با قیمت‌های میلیون تومانی در فروشگاه‌های اینترنتی و مناطق مرفه‌نشین شکاف اقتصادی طبقات مختلف جامعه را آشکارتر کرده است.

فهرست برخی از میوه‌های خاص موجود در بازار ایران نشان می‌دهد این محصولات با قیمت‌های میلیونی و فراتر از توان خرید اکثریت مردم عرضه می‌شوند: هر کیلو مانگوستین (میوه بومی اندونزی) ۱,۴۵۰,۰۰۰ تومان، رزبری هر کیلو ۱,۳۰۰,۰۰۰ تومان، هر کیلو پشن فروت ۱,۳۰۰,۰۰۰ تومان، دراگون فروت (میوه اژدها) دانه‌ای ۳۴۰,۰۰۰ تومان، آناناس هر کیلو ۱۳۳,۰۰۰ تومان، و هر کیلو انبه ۱۳۵,۰۰۰ تومان.

در وضع فعلی که بسیاری از شهروندان دیگر توان خرید موز، آناناس و انبه را ندارند، قفسه‌های فروشگاه‌های اینترنتی و سوپرمارکت‌های مناطق بالاشهر تهران پر از میوه‌های خاص با قیمت‌های نجومی است.

با در نظر گرفتن مجموع تحولات بازار میوه، کارشناسان عقیده دارند نزدیک شدن به نوروز قیمت میوه و تره‌بار را همچنان در مسیر صعودی قرار می‌دهد. در شرایطی که مردم برای مراسم سال نو آماده می‌شوند، میوه در کنار آجیل و انواع شیرینی، که از عناصر اصلی پذیرایی نوروزی است، به کالایی دست‌نیافتنی برای بسیاری از خانوارها تبدیل شده است.

روند افزایش قیمت آجیل و تنقلات نوروزی هم در سال‌های اخیر این کالاها را از سبد خرید اقشار ضعیف جامعه حذف کرده است. حال به نظر می‌رسد میوه نیز به سرنوشت مشابهی دچار شده و در سفره نوروزی بسیاری از خانواده‌ها جایش را به اقلام ارزان‌تر و محدودتر داده است.

با در نظر گرفتن افزایش تقاضا در روزهای پایانی سال، پیش‌بینی می‌شود شیب صعودی قیمت‌ها در بازار میوه و تره‌بار در ۴۵ روز باقی‌مانده تا پایان سال ادامه داشته باشد و سال ۱۴۰۳ را به سال گرانی‌های مداوم در این بخش تبدیل کند.